Eland

De eland is de grootste hertensoort ter wereld en leeft in het wild nog in het koude noorden van Noord-Amerika, Europa en Azië. In Nederland vind je hem alleen in Natuurpark Lelystad. De eland is een zeer groot dier met een opmerkelijke snuit. De vacht is ruw en grijsbruin van kleur. Met zijn lange poten – die grijzig wit van kleur zijn – kan hij makkelijk door de diepe sneeuw lopen. Bij de vrouwtjes eland loopt deze grijzig witte kleur over tot bij de staart. Volwassen mannetjes hebben een baard en een prachtig gewei.

Elanden kunnen ontzettend goed ruiken en horen. Echter; waar het reuk- en gehoororgaan sterkt ontwikkelt is, is het zicht heel beperkt.

Naam: Eland

Soortnaam: Alces alces

Familie: hertachtigen

Leefgebied:  Europese eland (Alces alces alces): Scandinavië, de Baltische staten, Tsjechië, Polen en Wit-Rusland. Amerikaanse eland (Alces alces americanus) Noord-Amerika, Aziatische eland (Alces alces cameloides) Mongolië, het Russische Verre Oosten en het noorden van China

Lengte: man schofthoogte maximaal 2,20 meter
        vrouw schofthoogte maximaal 1,70 meter 

Gewicht: man 320 - 800 kg, vrouw 275 - 375 kg

Voedsel: scheuten en twijgen van de grove den, de schors van wilgen en ratelpopulieren. Grotere kruiden, bladeren en waterplanten.

Voedsel en leefgebied

De eland heeft een veelzijdig dieet. Het meeste eet de eland van scheuten en twijgen van bomen als de grove den en schors van wilgen en ratelpopulieren. In de zomer is het aanbod groter en eet de eland ook graag kruiden, bladeren en waterplanten. In het najaar wordt er nog granen aan het menu toegevoegd.

Om goed op gewicht te blijven eet een eland zo 10 kilo aan scheuten en twijgen!

Elanden leven voornamelijk in naaldbossen. Daarnaast hebben ze een voorkeur voor een drassige en vochtige omgeving zoals riviervalleien en meren. Ze zijn namelijk ook dol op water en uitstekende zwemmers. Wanneer het in de winter natter wordt, zoeken elanden het vaak iets hogerop waar het droger is.

Solitair levend

Elanden leven het grootste deel van het jaar solitair. Alleen in de winter zoeken elkaar op en vormen dan een kleine gemengde kudde. Een volwassen vrouwtje wordt dan de leider in z’n kudde. Wanneer het bronsttijd is gaan de mannetjes op zoek naar een vrouwtje en blijven dan enkele dagen bij haar voor de paring.

Hoewel elanden in de winter graag een droger gebied opzoeken, hebben ze redelijk vast leefgebied. Echter, elanden in Rusland kunnen wel tot 150 kilometer reizen van hun zomergebied naar hun wintergebied.

Moeder en kalf

Na 235 dagen wordt een kalf geboren. Bij jonge vrouwtjes is dat meestal één kalf, maar wanneer een vrouwtje volwassen is baart ze regelmatig tweelingen en soms ook wel drielingen! Tot hun twintigste levensjaar kunnen elanden nog drachtig zijn.

Bij de geboorte weegt een kalf tussen de 11 en 16 kilo. Het heeft een roodbruine vacht en na zo’n twee à drie dagen kan het jong al staan en lopen en zijn moeder volgen. Binnen een maand is het gewicht van een kalf al verdubbelt. Daarna groeit het één kilogram per dag. Als het kalf een mannetje is, dan zal aan het einde van zijn eerste herfst ook al zijn eerste gewei gaan groeien.

Het kalf blijft – ook als hij of zij al groot is – bij zijn moeder. Wanneer de moeder opnieuw drachtig is en bijna haar nieuwe kalf gaat werpen, zal de moeder haar jong wegjagen.

Majestueus gewei

Alleen mannetjes krijgen een gewei. In het voorjaar begint het gewei te groeien en groeit in korte tijd uit tot wel twee meter breed! De meeste elanden hebben een schoffelgewei. Dat is een breed, bladvormig gewei met korte uitsteeksels. Er zijn ook elanden die een stanggewei hebben. Dit soort gewei is meer takvormig. Elanden die leven in het zuiden van Scandinavië hebben vaker een stanggewei en in het noorden van Scandinavië hebben de elanden vaker een schoffelgewei.

Elanden gebruiken hun gewei als wapen in de strijd met andere mannetjes. In de bronstijd kan er stevig worden gevochten om een vrouwtjes eland. In de winter – tussen december en maart – wordt het gewei afgeworpen. Op deze manier kan de eland energie besparen en in de koude winters kan dat goed nodig zijn. In het voorjaar groeit het dan weer opnieuw aan en ieder jaar zal het gewei ook weer iets groter worden.

Boswachter Gerwin en de elanden bij Zapp

Heb je het gezien? Boswachter Gerwin vertelde in het NPO-programma van Zapp ‘Natuur De Luxe’ over de eland. Komt de eland misschien, net zoals de wolf, terug in Nederland? Of blijft hij voorlopig alleen te zien in Natuurpark Lelystad? Gerwin vertelt je er graag over! Bekijk de uitzending terug (het item start op 11.51).

©

Wist je dat?

- Natuurpark Lelystad is de enige plek in Nederland waar je elanden kunt zien.

- Je moet wel goed zoeken naar de elanden in het park. De grote dieren kunnen zich verbazend goed verstoppen tussen de bomen, struiken en het hoge gras! 

- In de herfst, de winter en het vroege voorjaar zijn de dieren vaak het best te zien langs het hek rond het verblijf. In de late voorjaar en de zomer liggen ze graag op één van de weiden. 

- Elanden zijn grote, indrukwekkende dieren die nauwelijks geluid maken. Als ze wel geluid maken, is dat een verrassend piepend, kwakend of zelfs blaffend gekreun.

- In tegenstelling tot kleinere herten zijn elanden - normaal gesproken - niet bang voor mensen. Ze zullen dus niet vluchten als er mensen in de buurt zijn. Provoceer een eland nooit, want dan zal het dier je waarschijnlijk aanvallen.