Schokland in de tijd van de Rendierjagers
De Rendierjagers van Schokland leefden op een heuvel. Deze heuvel was ontstaan doordat in de op-een-na-laatste ijstijd een gletsjer vanuit Scandinavië helemaal tot Nederland kwam. Het uiteinde van de gletsjer duwde de grond omhoog. Vanaf deze heuvel had je goed uitzicht over de omgeving. De mensen wisten dat de rendieren hier elk jaar langs trokken. Op de heuvel konden de Rendierjagers op de rendieren wachten. Ze hoefden dan niet met de dieren mee te trekken.
De omgeving was als een toendra. Er stonden kleine plantjes en op sommige plekken kleine berk of dennenbomen. Het was koud. Gemiddeld was het -4˚C. In de winter werd het vaak -18˚C en in de zomer maar +12˚C!
Op Schokland is uit deze tijd maar één vondst gedaan. Op één plek in de bodem lagen keien bij elkaar, met splinters van vuurstenen erbij. Hier maakten de Rendierjagers hun messen en beiteltjes van vuurstenen. Het was een ‘vuursteenatelier’. De mensen sloegen een vuursteen tegen een kei en zo werd de vuursteen scherp. Een vuursteenatelier is een belangrijke vondst voor onderzoekers. Ze weten dan dat Rendierjagers er hebben gewoond en niet alleen voorbij gekomen zijn.
Rendierjagers gebruikten een rendier niet alleen om van te eten. Van de huid maakten ze lekkere warme kleren. Ook hun tipi’s waren van rendierhuid. Touw was van rendierleer. Van de geweien maakten de mensen bijvoorbeeld amuletten voor aan hun kettingen. Priemen om gaatjes in die amuletten te boren, maakten ze van rendierbotten. Op die manier hoefden de Rendierjagers bijna niets weg te gooien.
In Nederland zijn nooit echte tekeningen gevonden van Rendierjagers. Onze grond is op veel plekken van klei en zand. Tekeningen blijven in zo’n bodem niet bewaard. In grotten in Frankrijk zijn wel veel prehistorische tekeningen gevonden. Waarschijnlijk tekenden de mensen die in ons land leefden ook. Maar helemaal zeker zullen we het misschien wel nooit weten. Wat de Rendierjagers hier al wel maakten, waren amuletten om aan kettingen te hangen. Ze waren van stukjes vuursteen of van rendiergewei. En ook dat is natuurlijk kunst.
Rendieren leven al lang niet meer in ons land. Tegenwoordig komen ze nog voor in Scandinavië, waar nu toendra is. De mensen jagen niet meer op de dieren. Ze houden ze als vee. Het zijn rendierfokkers geworden. Rendieren fokken gebeurt al sinds ongeveer het jaar 1000 voor Christus. Sindsdien drinken de mensen ook rendiermelk. Dat hadden de Rendierjagers van 10.000 jaar voor Christus niet kunnen denken!